Custody en administratie leken altijd een onzichtbare backoffice-taak, maar zijn inmiddels uitgegroeid tot strategisch thema; geopolitieke spanningen, nieuwe regelgeving en technologische ontwikkelingen zetten immers steeds vaker de schijnwerpers op deze processen. Institutionele beleggers doen er goed aan de relatie met hun custodian(s) te verdiepen.
Voor zowel assetmanagers als asset owners is de relatie met de custodian en administrateur een van de belangrijkste schakels in de beleggingsketen. Toch is custody vaak een vergeten taak: zolang alles goed gaat, hoor je er niemand over. Pas bij incidenten, zoals stroperige verandertrajecten of fouten bij belastingterugvordering, beseffen betrokkenen het belang van een goed functionerende custodian.
Deze incidenten vinden meestal niet plaats in de core custody dienstverlening (bewaring en settlement), maar juist in de aanverwante processen. Precies daar worden werkzaamheden vaak nog handmatig uitgevoerd, waardoor het risico op fouten toeneemt.
Evalueren loont
Pensioenfondsen zijn verplicht hun uitbestedingspartners periodiek te evalueren. Met de komst van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) groeit de aandacht voor de operationele en administratieve kant van beleggen. Dit kan een aanleiding zijn om eerder en uitgebreider naar het functioneren van de custodian te kijken.
Een dergelijke evaluatie is meer dan een formaliteit. Het is een kans om de relatie met de custodian te versterken. De relatie is er immers vaak een voor de lange termijn, zeker wanneer de administratie bij dezelfde custodian is ondergebracht, wat marktstandaard is. Overstappen is kostbaar en complex, dus eerst samen verbeteren is vaak verstandiger. Een evaluatie levert concrete aanknopingspunten voor verbeteringen en versterkt de positie bij heronderhandeling van voorwaarden en kosten.
Kosten in perspectief
Een belangrijk onderdeel van de evaluatie is het onderzoeken van het kostenniveau. Vooral in oudere contracten kunnen bewaar- en settlementfees te hoog liggen. Dit terwijl custodians de afgelopen jaren veel hebben geïnvesteerd in automatisering en de volumes zijn toegenomen. In theorie zou dit moeten leiden tot lagere kosten, maar in de praktijk bieden custodians zelden uit zichzelf een verlaging aan. Door een benchmarkonderzoek uit te voeren met vergelijkbare marktpartijen, krijgen beleggers inzicht in de redelijkheid van de fees en voorwaarden in hun contract. Dit versterkt hun positie in onderhandelingen en kan leiden tot structurele besparingen en betere contractvoorwaarden.
Geopolitieke risico’s: een nieuwe dimensie
Naast kosten en service is er een factor die snel aan gewicht wint: geopolitiek risico. Dit is de mogelijke impact van internationale politieke en economische factoren op maatschappelijke en financiële stabiliteit. Dit kan impact hebben op de beleggingen zelf, maar ook op de partijen in de operationele uitvoering van het beleggingsproces.
Custodians staan midden in de financiële infrastructuur en kunnen een rol spelen in de uitvoering van sancties. Een belangrijk vraagstuk voor hen is de inrichting van het subcustody-netwerk: eigen entiteiten geven meer controle en consistentie, maar minder flexibiliteit. Externe netwerken zijn vaak wendbaarder, maar brengen meer afhankelijkheden mee. Voor beleggers is het cruciaal te weten welke keuzes hun custodian maakt en welke impact dit heeft op hun dienstverlening. Als een custodian bijvoorbeeld een subcustody-netwerk heeft met onderliggend veel Amerikaanse custodians, kunnen al deze lokale entiteiten ingezet worden om Amerikaanse sancties op te leggen.
Daarnaast hebben toenemende internationale conflicten en geopolitieke spanningen invloed op cyberveiligheid. Cyberaanvallen worden een prominenter ondermijningsmiddel en daar zouden complexe digitale organisaties zoals custodians zich zeker tegen moeten weren.
Van kostenfocus naar risicobeheersing
In onze ogen is het strategische vraagstuk rondom custody en administratie nog onderbelicht in de sector. Een belangrijk onderdeel daarvan is het target operating model (TOM), waarin alle (uitbestede) processen samenkomen. De keuze om custody wel of niet te combineren met de uitbesteding van administratie heeft daarom directe impact op hoe dit model eruit ziet en hoe robuust het in de praktijk functioneert.
Daarnaast spelen de geopolitieke factoren in toenemende mate een rol bij risicobeheersing. Cyberdreigingen, sancties en lokale regelgeving kunnen de toegankelijkheid van beleggingen direct beïnvloeden. Institutionele beleggers doen er goed aan dit wél expliciet te adresseren.
Ons advies:
- Evalueer onafhankelijk en periodiek: kijk verder dan kosten en service en neem ook geopolitieke robuustheid mee.
- Vraag door bij je custodian: hoe ziet hun risicobeheersing eruit en welke scenario’s worden meegenomen?
- Formuleer je eigen visie: accepteer je geopolitiek risico als onvermijdelijk of verwacht je actieve mitigatie? Zo ja, op welke manier?
Kortom, custody en administratie zijn misschien niet zo zichtbaar, maar vormen de ruggengraat van de financiële sector. Juist nu geopolitiek en technologisch de spelregels veranderen, is het verstandig om deze fundamenten kritisch te beoordelen. Wie deze services alleen ziet als kostenpost, mist de bredere strategische dimensie.
Nina van Dam is consultant bij AF Advisors. AF Advisors is deel van het expertpanel dat maandelijks een bijdrage voor Investment Officer schrijft.
