Het verdwijnen van dieren, planten en natuur heeft grote invloed op onze economie. Het is zelfs een bedreiging voor het voortbestaan van de mens. Steeds meer beleggers zien het verlies aan biodiversiteit als een materieel risico voor hun portefeuille. “Een cruciale eerste stap. De allocatie van kapitaal blijft echter achter, terwijl er goede, logische én rendabele oplossingen zijn”, stelt Karel Nierop, Head of Products & Solutions bij Triodos Investment Management.
Toch zetten veel beleggers en pensioenfondsen biodiversiteit nog niet echt op de agenda. Dat komt deels door onduidelijkheid over definities en het abstracte karakter van het onderwerp. Nierop: “In feite is het erg simpel: biodiversiteit zorgt voor het goed functioneren van de natuur en meer dan vijftig procent van de wereldeconomie is daarvan afhankelijk.”
Volgens Nierop zou biodiversiteitsverlies minstens zo serieus genomen moeten worden als klimaatverandering. Ook hier is er sprake van een systeemrisico. “Biodiversiteitsverlies vernietigt precies waar we economisch van afhankelijk zijn. Als je dat erkent, volgt de rest logischerwijs: beleggingsbeleid, selectiecriteria en de verantwoording naar deelnemers. Alle beleggingen hebben impact op biodiversiteit. Vooralsnog meestal negatief helaas, maar met de juiste keuzes kan die impact ook positief zijn.”
Blijf niet stilzitten
Beleggers worstelen vooral met de praktische uitvoering van een biodiversiteitsstrategie. Het advies van Nierop: “Wacht niet te lang en erken verlies van biodiversiteit in ieder geval als een materieel risico.”
Een vaak gehoord bezwaar is dat de impact van biodiversiteitsbeleggingen lastig te meten is. Daardoor is het moeilijk om hierover te rapporteren naar stakeholders. Nierop begrijpt de behoefte aan duidelijke standaarden en indicatoren. “Maar het mag geen excuus zijn om stil te blijven zitten. Ook bij klimaatbeleggen zijn we ooit gewoon begonnen, zonder dat er meteen één ultiem raamwerk bestond.”
Er zijn inmiddels genoeg aanknopingspunten voor het meten van biodiversiteitsimpact. De belangrijkste oorzaken van biodiversiteitsverlies zijn bekend: klimaatverandering, vervuiling, verlies van leefgebied en overexploitatie. “Daar bestaan al meetbare indicatoren voor, zoals bodemgezondheid, soortenrijkdom en landgebruik”, stelt Nierop.
Nieuwe technologie maakt meten steeds makkelijker. “Met satellietdata en drones kun je over tijd veranderingen in landgebruik en bodemkwaliteit in kaart brengen. Met echo-technologie kun je bijvoorbeeld in een bos het verschil in soortenrijkdom meten aan de hand van geluid. AI-modellen maken analyse, patroonherkenning en voorspellingen steeds beter. Maar iemand moet het wel gaan meten. Dat gaat hand in hand met daadwerkelijk investeren”, stelt Nierop.
Een biodiversiteitsstrategie beperkt risico's
Hoe zit het met rendement en risico? Volgens Nierop zijn er genoeg kansen, bijvoorbeeld in regeneratieve landbouw en duurzaam bosbeheer. “Land- en bosbouw zijn al eeuwen een asset class. Het kent stabiele kasstromen en een lage correlatie met financiële markten. Die dynamiek verandert niet omdat je natuur-inclusiever gaat boeren of bossen anders beheert.”
Een biodiversiteitsstrategie kan zelfs risico’s verlagen. “Regeneratieve landbouw leidt tot betere bodemkwaliteit, en dat maakt een gebied minder kwetsbaar voor overstromingen of droogte. Gezonde bodems houden bijvoorbeeld meer water vast. Het zijn allemaal factoren die niet alleen biodiversiteit beschermen en verbeteren, maar die uiteindelijk ook doorwerken in financieel rendement”, betoogt Nierop.
Vasthouden aan traditionele modellen brengt juist risico’s met zich mee. “Als je nu blijft investeren in niet-duurzame landbouw of bosbouw, loop je het risico dat dit de ‘stranded assets’ van de toekomst worden. Modellen die de bodem uitputten zijn op termijn namelijk ook financieel niet houdbaar. Onderzoek én praktijk laten zien dat natuur-inclusieve modellen duurzamer én financieel rendabel zijn.”
Daarnaast ontstaan nieuwe verdienmodellen. Denk aan ‘Payments for Ecosystem Services’: vergoedingen voor het leveren of behouden van ecosysteemdiensten zoals koolstofvastlegging, waterzuivering of biodiversiteitsherstel. Carbon credits zijn het bekendste voorbeeld, maar het gaat verder. Bijvoorbeeld als een bosbeheerder een vergoeding krijgt van een drinkwaterbedrijf vanwege betere waterkwaliteit stroomafwaarts. De EU heeft inmiddels een plan voor natuurkredieten aangekondigd. “Daarmee kan natuurbehoud een extra inkomstenstroom bieden, onderbouwd door meetbare impact en betrouwbare contractuele afspraken,” aldus Nierop.
Biodiversiteit hoort in elke portefeuille
Volgens Nierop moeten beleggers breder kijken dan alleen een aparte ‘biodiversiteitsportefeuille’. “Biodiversiteit is geen aparte asset class. Het is een systeemrisico dat je binnen elke beleggingscategorie mee zou moeten nemen.”
In beursgenoteerde aandelen en obligaties draait het vooral om het beperken van negatieve impact. “Kijk bijvoorbeeld naar hoe bedrijven omgaan met landgebruik of hun afhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen. Bedrijven die biodiversiteit schade toebrengen, brengen uiteindelijk ook een financieel risico met zich mee.”
Voor wie verder wil gaan dan uitsluiten, zijn er steeds meer oplossingen met positieve impact, vooral op de private markten. “We hebben het over het financieren van duurzaam landgebruik, waterbeheer en duurzame voedselproductie; economische activiteiten waar we dagelijks van afhankelijk zijn”, stelt Nierop.
Kennis, samenwerking en schaal
Beleggen in biodiversiteit vraagt om kennis, maar niet iedere belegger hoeft bioloog te zijn. Nierop: “Je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden. Er zijn inmiddels gespecialiseerde fondsmanagers met tientallen jaren ervaring in dit domein.”
Triodos is sinds de jaren negentig actief met duurzame landbouwketens. “Via diverse fondsen en via Triodos Bank zijn we heel actief op dit vlak.”
Triodos Investment Management werkt nu met een Canadees pensioenfonds aan een real assets-strategie gericht op regeneratieve landbouw en duurzaam bosbeheer in Europa en Noord-Amerika. “Door samen te werken met lokale partners die duurzaamheid echt begrijpen en kleinere investeringen te bundelen in een fondsstructuur, kun je op grotere schaal positieve biodiversiteitsimpact realiseren. Dat maakt het interessant voor partijen die tientallen miljoenen willen alloceren.”
